Zadowalająca kondycja finansowa przedsiębiorstwa oraz jego sukcesy rynkowe i reputacja zależą w dużej mierze od zachowania płynności finansowej. Z praktyki gospodarczej wynika, że większość przedsiębiorstw upada nie dlatego, iż utraciły zdolność do generowania zysków (rentowność), lecz dlatego, że utraciły właśnie płynność finansową. Mówiąc inaczej, najczęstszą przyczyną upadków firm jest niedostateczna kontrola nad swoimi finansami. Prowadzone badania niezmiennie wskazują, że jest to przyczyną około jednej trzeciej bankructw przedsiębiorstw na świecie.
Płynność finansowa rozumiana jako zdolność przedsiębiorstwa do regulowania bieżących zobowiązań i koniecznych wydatków, jest wyjątkowo istotnym elementem zarządzania finansami firmy. W krótkim okresie czasu to płynność, a nie rentowność decyduje o istnieniu przedsiębiorstwa na rynku. Jednak czy zawsze wysoki poziom płynności finansowej, rozumiany jako wysoki poziom wskaźników płynności, będzie świadczył o firmie pozytywnie? Niekoniecznie. Istnieje bowiem zjawisko odwrotne do omawianego – nadpłynność finansowa. Jej występowanie może oznaczać błędy w realizacji wyznaczonej strategii, w tym finansowej, lub w skrajnym przypadku – jej zupełny brak. Do nadpłynności dochodzi często wskutek asekuracyjnego podchodzenia do wydatków. Przedsiębiorstwo nie wykorzystując w pełni swoich możliwości, w konsekwencji znajduje swoje negatywne odzwierciedlenie w postaci braku generowanych przychodów. Pojawia się ryzyko utraty rentowności, a część firm zmagających się z nadpłynnością, przy braku odpowiedniej reakcji zarządzających, w szybkim tempie zaczyna generować straty.
A czym jest w ogóle płynność finansowa?
Pojęcie płynności finansowej nie jest jednoznacznie i może być różnie rozumiane. W literaturze naukowej można spotkać wiele terminów opisujących płynność finansową. Definicje podawane w literaturze ekonomicznej różnią się do siebie, co nie znaczy, że któraś z nich jest błędna. Przedstawiają one jedynie inny punkt widzenia, akcentują inny aspekt płynności.
Pierwsza grupa definicji, którą można spotkać w literaturze przedmiotu, podkreśla powiązanie płynności finansowej z aktywami. Stąd mówimy o płynności w aspekcie majątkowym. W tym znaczeniu, płynność to zdolność zamiany aktywów na środki pieniężne w jak najkrótszym terminie i bez utraty ich wartości. Aktywa (majątek) w przedsiębiorstwie charakteryzują się odmiennym stopniem płynności. Układ aktywów w bilansie wynika właśnie z kryterium płynności finansowej. Są one uporządkowane od najmniej płynnych do tych, które stanowią najbardziej płynne składniki majątku.
Pojęcie płynności finansowej, które upowszechniło się najbardziej, określa płynność jako zdolność przedsiębiorstwa do terminowego wywiązywania się z krótkoterminowych zobowiązań. Jest to aspekt majątkowo-kapitałowy płynności, gdyż dotyczy on wzajemnych relacji między majątkiem, który stanowi zabezpieczenie spłaty zobowiązań w terminie, zobowiązaniami finansującymi ten majątek.
Płynność finansowa jest w dużym stopniu determinowana przez tempo zamiany poszczególnych elementów majątku na gotówkę. Sytuacja będzie tym lepsza, im większy będzie udział aktywów o wysokim stopniu płynności.
Nieregulowane należności w terminie przez partnerów w biznesie powodują powstanie zatorów płatniczych, które w dłuższej perspektywie przyczyniają się do utraty płynności finansowej przez przedsiębiorstwo.
Ryzyko, jakie wiąże się ze sprzedażą na kredyt (ryzyko kredytowe), to prawdopodobieństwo, że odbiorca nie zapłaci w terminie za towar lub wykonaną usługę. Oznacza to, że firma nie będzie mieć pieniędzy na uregulowanie własnych zobowiązań. Dlatego niezbędnym jest badanie wiarygodności finansowej partnerów biznesowych.
